Blanblaklis

9 –  Blanblaklis     (8’14)

Karayibo Karayibo Karayibo
Kalinago zò té yé, kalina ou ké rété, Taïno ou yé
La lé woulé la lé woulo woulo la lé woulé woulo woulo woulo woulo
Koté a dépòtasyon konplo a nèg é blan nou pa sav ka sa vo …
Yo kriyé-w tout kalité non, mè ou tini on bel non, on non an jan aw, an mannyè-aw
Gwadloup chéwi (Kalukaéra), Matinik chéwi (Yanakouaëra), Dominik chéwi (Waïtukubuli), Jamayik chéwi (Yamaïka), Ayiti chéwi,…


Awmoni sé on dakò zwèl pou tout kalté biten, tout kalté fòs é tout kalté santiman. Lapé, sé awmoni. Pou sé Bakongo la, sé mayé a dé lidé kongo, pelekete é pakundungu, ka ba lawmoni.
L’harmonie est un accord parfait entre tous les éléments, toutes les forces et tous les sentiments. La paix est une harmonie. Les Bakongo représentent l’harmonie comme l’union des deux principes kongo que sont pelekete et pakundungu.

Kimbembe Nsaku Sêngele, Ntangu yi fweni – Voici venu le temps, Amouna Hungan Ga, 2ème éd., an 50, p.126.



“Kosmogoni” a pèp Banbara, sé pawòl anparabòl
Konmdifèt, i ka di ni on Lèspri-Yonn ka òwganizé-y li-menm ay adan Noun:
« Pa té ni ayen-di-tou, annisòf on Lèspri
Lèspri-lasa, sé té on Ayen-ka-viv
ka kouvè tout vivasyon posib pou siyanka pa ka.
Adan on tan san bònaj, sé la Lèspri-Yonn lasa té ka rété.
Lèspri-Yonn ba limenm-limenm non Maa Ngala
Aprésa, i pitité « Fan »,
On Zé majik ki té ni nèf mòso
É i fouwé adan yo sé nèf jan la a karésol a la vi »
La pensée bambara est allusive. En effet, elle affirme la présence d’un Etre – Un qui s’autoorganise à partir du Noun :
« Il n’y avait rien, sinon un Etre.
Cet Etre était un Vide vivant,
Couvant potentiellement les existences contingentes.
Le temps infini était la demeure de cet Etre – Un.
L’Etre – Un se donna le nom de Maa Ngala.
Alors il créa « Fan »
Un Œuf merveilleux comportant neuf divisions,
Et y introduisit les neuf états fondamentaux de l’existence. »

Mbog Bassong, La méthode de la philosophie africaine. De l’expression de la pensée complexe en Afrique noire, L’Harmattan, 2007, p. 30.



Blanblaklis

  • Moun ki fè ki di: Gistavlabéka
  • Gérald Grandman: Saks ténò & soprano
  • Gistavlabéka: Batri, Vwa
  • Linley Marthe: Bas
  • Rudy Souriant (Kasouri): Pyanno a kouran & Senté, Vwa
  • Dominique Tauliaut: Konga, Ka makè, Ka boula

8_ M Ségou Tout sé son la

 
 
Ankh
Mframadan
Nyansapo